Zapalenie opon miękkich (leptomeningitis) - dzieli się na:
1) wysiękowe
2) ropne lub włóknikowe
3) ziarniniakowe
4) limfocytowe.
Zapalenie ropne
- jest wywołane przez meningokoki, pneumokoki, H. influenzae, paciorkowce i gronkowce oraz przez drobnoustroje oportunistyczne.
Wszystkie te drobnoustroje dostają się do opon albo za pośrednictwem krwi, albo z sąsiedztwa (ropne zapalenie ucha środkowego i wyrostka sutkowatego, zatok przynosowych, uraz czaszki).
Ropa gromadzi się w przestrzeni podpajęczynówkowej podstawy mózgu i sklepistości.
W wysięku jest początkowo dużo granulocytów, potem pojawiają się makrofagi.
Po dłuższej chorobie dochodzi do włóknienia w obrębie przestrzeni podpajęczynówkowej, czasem z konsekwencją w postaci wodogłowia.
Zapalenie gruźlicze
- jest zapaleniem i ziarniniakowym (gruzełki), i wysiękowym włóknikowym.
Toczy się ono na podstawie mózgu.
Gruzełki pojawiają się wzdłuż drobnych naczyń i widać je najlepiej w bruździe bocznej (Sylwiusza), gdzie nie ma wysięku.
Wysięk włóknikowy gromadzi się w przestrzeni podpajęczynówkowej. Powoduje to utrudnienie przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego i wodogłowie.
Sytuacja jest jeszcze groźniejsza po leczeniu, kiedy w przestrzeni podpajęczynówkowej tworzą się zrosty.
Dlatego leczeniu przeciwprątkowemu powinno towarzyszyć zapobieganie zrostom.
W tym celu podaje się kortykosteroidy, ale to postępowanie jest bardzo trudne i obosieczne, gdyż sprzyja rozprzestrzenianiu się gruźlicy.
Zapalenie kryptokokowe
- jest krwiopochodną konsekwencją zakażenia płuc. Jego obraz przypomina obraz zapalenia gruźliczego.
Zapalenie limfocytowe
- jest powodowane przez wirusy (ECHO, Coxsackie, wirus świnki, wirus zapalenia opon i splotów naczyniowych) i krętka bladego.
Zakażenie następuje drogą krwi.
Makroskopowo opony miękkie są albo niezmienione, albo nieco mniej przejrzyste.
W samej oponie gromadzą się komórki jednojądrowe, głównie wokół naczyń.
Zapalenie kiłowe
- naciek umiejscawia się w oponach miękkich około skrzyżowania nerwów wzrokowych i pnia mózgu.
Zapaleniu ulegają także naczynia (endarteriitis syphilitica).
Ropień (abscessus cerebri)
- jest wynikiem zakażenia bakteryjnego następującego:
§ za pośrednictwem krwi, wtedy ropnie są zwykle liczne, powstają na styku kory i istoty białej,
§ przez ciągłość z sąsiedztwa, np. z wyrostka sutkowatego (ropień móżdżku), ucha środkowego (ropień płata skroniowego) albo z zatok przynosowych,
§ po urazie lub operacji.
Zwiększenie się ciśnienia wewnątrzczaszkowego w razie przebicia się ropnia do komór powoduje ropogłowie (pyocephalus).
Nieropne zapalenie mózgu i rdzenia
- 0stre wirusowe zapalenie mózgu jest wywoływane np. przez:
§ arbowirusy, przekazywane przez ukłucie komara łub kleszcza (Eastern equine, Western equine, St. Louis encephalitis),
§ poliowirusy (najczęściej powodują one zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego - choroba Heinego i Medina, ryc. 23.26; polioencephalitis i postać opuszkowa występowały sporadycznie w czasie epidemii),
§ wirusa wścieklizny (zapalenie niemal zawsze śmiertelne, w Europie głównym rezerwuarem i przenosicielem wirusa są dzikie lisy, zaś źródłem zakażenia dla człowieka - koty i psy),
§ herpeswirusy (według malejącej częstości występowania zachorowań: wirus opryszczki typ 1 i 2, ospy wietrznej i półpaśca),
§ wirus odry,
§ wirus nagminnego zapalenia przy usznie.
Ostre nieropne zapalenie mózgu może być wywołane również przez patogeny inne niż wirusy:
§ riketsje (dur plamisty, gorączka Gór Skalistych),
§ Mycoplasma pneumoniae
§ krętki (Borrelia burgdorferi).
Pozakaźne (przyzakaźne, alergiczne zapalenie mózgu; encephalitis postiniectiosa s. parainiectiosa, s. allergica)
- rozpoznaje się w przypadkach, w których bezsprzeczną przyczyną zapalenia jest czynnik zakaźny zapalenia, ale w o.u.n. chorych nie wykrywa się go w formie niezmienionej.
Uszkodzenie tkanki nerwowej jest uważane za wynik reakcji immunologicznej.
Może to być związane:
§ z zakażeniami przez patogeny mogące również powodować bezpośrednie uszkodzenie:
® odra,
® różyczka,
® świnka,
® ospa wietrzna,
® zakażenia riketsjami
® Mycoplasma pneumoniae,
§ ze szczepieniami przeciw wściekliźnie, odrze, żółtej febrze.
Makroskopowo mózg jest niemal niezmieniony, minimalnie obrzękły, czasem z wybroczynami lub martwicą.
Badanie mikroskopowe ujawnia uszkodzenie istoty szarej z rozpadem neuronów.
W przypadku wścieklizny neurony zawierają wtręty wewnątrzjądrowe, nazywane ciałkami Negriego.
W miejscach zniszczenia neuronów mnożą się komórki glejowe, a pobliskie naczynia są otoczone naciekiem z limfocytów i komórek plazmatycznych.
Naciek zajmuje też oponę miękką.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz